BAZ Girişim olarak bu yazımızda, Nijerya Sağlık Turizmi ele alıyoruz.
Sağlık Turizmi
En temel ifadeyle sağlık turizmi bir kişinin sağlık tedavisi için farklı bir ülkeye seyahat etmesidir. Sağlık turizmi; kişinin sağlık hizmetinden, dünyanın farklı ülkelerinde farklı tedavi tekniklerinden faydalanmak amacıyla gerçekleştirdiği seyahatleri, ülkesinde yer alan tedavi koşullarının daha üstünde bir başarı oranı ile başka ülkelerde tedavi görmesini, kişinin ülkesinde tedavisi için uzun bekleme sürelerinin olması ve seyahat edeceği ülkede tedavi koşullarının daha ekonomik olmasını ifade etmektedir.
Nijerya’da Sağlık Turizmi
Nijerya’da sağlık hizmetlerine ayrılan pay oldukça düşük.
- Nijerya, 2019 Afrika Varlık Raporuna göre en zengin 3. Afrika ülkesi konumundadır. 54 ülkeye sahiplik yapan Afrika kıtasının en zengin ülkelerinden biri olan Nijerya her ne kadar listede iyi bir yere sahip olsada sağlık hizmetleri için Gayri Safi Yurtiçi Hasılasından çok az bir payı sağlık hizmetleri için ayrılmıştır. Bu kaynakta öncelikli olarak bulaşıcı olmayan hastalıkların kontrol altına alınması ve anne ölüm oranlarının azaltılması için harcanmaktadır.
- Nijerya’daki nüfusun bu on yıldaki sağlık ihtiyaçlarını karşılamak için yaklaşık olarak 25-35 milyar dolara ihtiyacı bulunmaktadır ve Nijerya’nın bu hedefin oldukça gerisinde kalması muhtemeldir. Sağlık harcamalarının sadece yüzde 10’u sermaye ekipmanlarına yatırılmaktadır. Bu da hastanelerin ve kliniklerin yetersiz durumda olmasına sebebiyet vermektedir.
- Yeterli kaynak ayrımının yapılmaması ülkedeki sağlık sektörünü işlevsiz bir hale getirmiştir. Tam teşekküllü devlet hastanelerinin olmayışı ve özel sektör sağlık yatırımları her ne kadar sağlık hizmetlerine yönelik tüm finansman ve harcamaların yüzde 50’sini oluştursa da, bu olumsuzluklar özellikle varlıklı Nijerya vatandaşlarını tedavi olmaları için yurtdışına gitmeye zorlamaktadır.
Nijerya her yıl yaklaşık olarak 1 ila 2 milyar dolar arasında sağlık turizmi harcaması yapmaktadır.
Nijeryalıların en çok gittiği ülkeler Hindistan, G.Afrika, BAE, ÇHC ve Malezya’dır.
- Nijeryalı varlıklı hastalar genel olarak Hindistan’ı sağlık turizmi merkezi olarak görmektedir. Bu hastalar ayrıca Hindistan dışındaki ülkelere de seyahat etmektedir; özellikle Güney Afrika, Dubai, Çin ve Malezya’nın yanı sıra Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri’de hastaların sağlık turizmi destinasyonunu oluşturmaktadır.
Nijerya’nın Sağlık Turizmine İhtiyaç Duymasının Başlıca Sebepleri
Sahip olduğu durağan ekonomik sıkıntıların yanı sıra diğer dini, toplumsal, sosyal ve siyasi huzursuzluk ülkede birçok sektörü etkilediği gibi sağlık sektörünü de derinden etkilemiştir. Bunların sonucu olarak artan beyin göçü ve azalan hizmet sektörü kalitesi Nijeryalı hastaların tedavi için yurtdışını seçmelerine sebebiyet vermiştir. Nijerya Hükümeti, vatandaşların kendi ülkelerinde tedavi görmelerini ve döviz çıktısını en aza indirgemek adına çeşitli çalışmalar sürdürmesine rağmen bu politikaların hayata geçirilmesi konusunda zorluklar yaşamaktadır.
Nijerya Vatandaşlarının Sağlık Turizmini Kullandığı Hastalık Dalları
Birçok Nijeryalı, genel olarak kalp hastalığı gibi çeşitli tıbbi prosedürler ve ameliyatlar, ortopedik ameliyatlar, beyin cerrahi ameliyatları, kozmetik ameliyatlar ve böbrek nakli ameliyatları için sağlık turizmi alanında seyahatlerini gerçekleştirmektedir. Bunları liste halinde sıralayacak olursak;
- Koroner Anjiyografi, bypass cerrahisi, doğuştan kalp kusurlarının kapatılması, kapak replasmanı vb. kardiyotorasik cerrahi ameliyatları.
- Kalp nakli, böbrek nakli, karaciğer nakli, kemik iliği ameliyatları.
- Kalça replasmanı, yoğunluk ayarlı radyasyon tedavisi gibi eklem replasmanları.
- Kemoterapi, meme kanseri cerrahisi, prostat kanseri cerrahisi gibi onkoloji ameliyatları.
- Burun estetiği, karın germe, meme dikleştirme, meme küçültme, meme büyütme, yüz germe gibi kozmetik ameliyat işlemleri.
- Katarakt ameliyatı, retina dekolmanı, vitrektomi gibi göz tedavileri işlemleri.
- Kısırlık tedavileri, spinal füzyon, vb. işlemler.
- Diş implantı
Türkiye’nin Nijerya Sağlık Turizmi Pazarındaki Olası Avantajları
Türkiye’nin sağlık turizmi açısından Nijerya’da başarılı olabilmesi için çeşitli avantajları vardır. Bunlar;
- ülkemizin sağlık hizmetlerinin gelişmiş diğer ülkelere kıyasla daha ucuz olması,
- dört mevsime yayılmış uygun iklime sahip olması,
- hekimlik kadrolarında uzmanlaşmış nitelikli insan gücüne sahip olması,
- Nijerya’dan ülkemize direkt uçuşların olması,
- İki ülke arasında sağlık turizminin geliştirilmesi için mutabakat zaptı bulunmasıdır.
Nijerya’dan sağlık alanında bir heyet, 27 Şubat -1 Mart 2022 tarihlerinde ülkemize resmi bir ziyaret gerçekleştirmiş ve iki ülke arasında “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti İle Nijerya Federal Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Sağlık Ve Tıp Bilimleri Alanlarında İşbirliğine Dair Mutabakat Zaptı” imzalanmıştır.
Nijerya Sağlık Turizmi Hasta Akış Verileri
| Demografiler | Kategori | Sıklık | Yüzdeler (%) |
|---|---|---|---|
| Cinsiyet | Erkek | 38 | 39.2 |
| Kadın | 59 | 60.8 | |
| Yaş | 15-18 yaş | 38 | 39.2 |
| 19-30 yaş | 41 | 42.32 | |
| 41 ve üzeri yaş | 7 | 7.2 | |
| Eğitim Düzeyi | Lise | 8 | 8.2 |
| Lisans | 36 | 37.1 | |
| Yüksek Lisans | 16 | 16.5 | |
| İkametgah Adresi | Calabar | 68 | 70.1 |
| Lagos | 29 | 29.9 | |
| Medikal Turizm Tecrübesi | 1 yıldan < | 85 | 87.6 |
| 1-2 yıl | 9 | 9.3 | |
| 3-4 yıl | 3 | 3.1 | |
| 4 yıldan > | 0 | 0.0 |
Kaynak: Saha Araştırması, 2020
T.C. Abuja Büyükelçiliği Ticaret Ataşesinin Değerlendirmeleri
Nijerya Abuja Ticaret Ataşesi ile yapılan görüşmede sağlık turizmine ilişkin piyasada pek verinin bulunamadığını fakat Nijerya hükümeti tarafından yapılan açıklamada yılda 1 ila 2 milyar dolar arası sağlık turizmi giderinin olduğunu belirtti. Görüşmede ülkede bulunan devlet hastanelerin durumunun çok kötü olduğu, özel hastanelerin ise klinik şeklinde çalıştığı ve tam teşekküllü bir hastanenin bulunmadığı ve genelde sağlık sisteminin ise özelde uzmanlaşmış kliniklere dayalı olduğunu belirtti.
Türkiye’den birçok sağlık turizmi şirketinin bu pazara talip olduğunu fakat Hindistan ve Çin’in halihazırda Nijerya’nın sağlık turizminde büyük bir payının olduğunun bunun başlıca sebebi uygun fiyatlı olmaları ve Nijerya’nın özellikle Lagos ve Abuja şehirlerinde sağlık turizmi acentalarının bulunması ve yine Hindistan’ın bölgede birçok sağlık kliniğinin bulunmasından kaynaklı olduğu belirtilmiştir.
Nijerya’nın sağlık turizmi pazarına girişte özellikle Abuja ve Lagos gibi büyük sanayi şehirlerinde yapılacak tanıtımların yardımcı olacağı; bu büyük şehirlerde bile düzenli bir sağlık hizmeti sağlayacak hastanelerin bulunmadığı ifade edilmiştir. Bahsekonu şehirlerin sanayi açısından zengin kesimlerin de ikamet ettiği bölgeler olması nedeniyle bu bölgelerde yapılacak sosyal medya tanıtımlarıyla hedef müşterilere ulaşım sağlanabileceği değerlendirmesi yapılmıştır. Ticaret Ataşeliği tarafından yapılan değerlendirmede ayrıca tanıtımların özellikle sosyal medya aracılığıyla gerçekleştirilmesi ve görsel ağırlıklı olması gerektiği, ülkede okuma yazma oranının düşük olması ve genel olarak okumaya karşı ilginin düşüklüğü nedeniyle bu tarz kampanyaların daha başarılı olabileceği ifade edilmiştir. Ticaret Ataşesi ile görüşmemizin devamında nitelikli veriye ulaşmada önemli sıkıntılar olduğu ve veriye dayalı değerlendirmeler yerine gözlem ağırlıklı değerlendirme yapılabileceği ifade edilmiştir.
Neredeyse tüm sağlık branşlarında açıklar olduğunu belirten Ticaret Ataşesi, kadın doğum ve göz klinikleri gibi tıp branşlarının Hint sağlık kuruluşlarının elinde olduğunu; spesifik sektörlere de bu şekilde eğilinebileceğini ifade etmiştir.
Son olarak Sn. Ticaret Ataşesi, Nijerya sağlık turizmi pazarında başarılı olmanın en önemli hususu sahaya inerek ve yüz yüze tanıtım yaparak sağlanabileceği hususunu dile getirmiştir.
Nijerya Medikal Turizm Acentaları – Firma Listeleri
| Acenta-Firma | Web Site | Telefon (+234) |
|---|---|---|
| MedVisit (Lagos) | https://medvisit.com.ng/ | +234 8100-024483 |
| NJETOURS LTD (Lagos) | http://www.njetours.com | +234 7089-496731+234 8130-226886 |
| Healthstead Global Limited (Abuja) | www.healthsteadng.wordpress.com | +234 8060-680 382 |
| Aquila Clinic & Fertility (Abuja) | https://aquilafertility.wordpress.com/ | +234 7057-380555 |
| Medisr (Abuja) | http://www.medisr.org | +234 8080-383075 |
| Care Point Solutions (Abuja) | https://carepointhospitals.com/ | +234 7042-179624 |
| Anavara (Abuja) | http://anavara.com/ | +234 8180-002783 |
| Biosensors Medical (Abuja) | https://biosensorsng.com/ | +234(0)705-8893766 |
| MediGence Network Pvt. Ltd. (Abuja) | https://medigence.com/ | +234 (0)817-4290703 |
