BAZ Girişim olarak bu yazımızda, ihracata başlamanın temel adımlarını sizler için derledik.
Nasıl İhracatçı Olunur?
İhracat Yönetmeliği’nde «Bir malın, yürürlükteki ihracat mevzuatı ile gümrük mevzuatına uygun şekilde Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılması veyahut Ticaret Bakanlığınca ihracat olarak kabul edilecek sair çıkış ve işlemler» olarak tanımlanır. 4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre «ihracat rejimi, serbest dolaşımda bulunan eşyanın ihraç amacıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkışına ilişkin hükümlerin uygulandığı rejimdir.»
İhracatçı Olmanın Şartları
- Vergi numarasına sahip gerçek veya tüzel kişi olmak, tüzel kişi statüsü olmasa da hukuki tasarruf yapma yetkisine sahip ortaklık olmak.
- İlgili İhracatçı Birliği Genel Sekreterliği’ne üye olmak.
- Bilge Kullanıcı Kodunu Almak
- Gümrük işlemlerini kimin yapacağına karar vermek. (Bütün kişiler, gümrük mevzuatı ile öngörülen tasarrufları ve işlemleri kendileri yapabileceği gibi bu işlemleri gerçekleştirmek üzere bir temsilci tayin edebilirler.)
- Yükümlü Kayıt Takip Sistemine firma ve vekalet(temsil) bilgilerini kaydetmek.
- İhraç edilecek ürünün GTİP’inin tespit edilmesi. (Tarife, uluslararası eşya sınıflandırma ve vergilendirme cetvelidir. Her eşyanın Türk Gümrük Tarife Cetveline göre 12 rakamlı bir Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) altında beyan edilmesi gerekmektedir. 21 bölüm, 99 fasıl ve yaklaşık 18.000 kalemden oluşur. Örnek; 0703.10.19.00.11 – Kuru soğan. Ayrıca https://uygulama.gtb.gov.tr/Tara adresinden GTİP tespit etmek için faydalanabilirsiniz.)
- Tarım, zirai karantina, veterinerlik, vb. gibi ilgili kurumlardan gerekli izinleri almak. Bunun için ihracı ön izne bağlı mallar listesini inceleyebilirsiniz.
İhracatta Gümrük Beyanı
- Yazılı olarak,
- Bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla,
- Sözlü olarak,
- Başka bir tasarruf yoluyla yapılabilmektedir.
Örnek Sözlü Gümrük Beyanları
- Yolcu ve turistlerin beraberlerindeki kişisel eşya,
- Devamlı görevli veya yerleşmek üzere yabancı ülkelere giden Türk memur ve vatandaşlarının ve Türkiye’deki devamlı görevleri ve işleri sona eren yabancıların beraberlerinde götürecekleri veya gidişlerinden iki ay evvel veya altı ay sonra gönderecekleri kişisel ve ev eşyası,
- Bilim adamı, sanatçı ve işçilerin mesleklerini icra için beraberlerinde götürdükleri aletleri ile takımları ve ticari kıymette olmayan numuneleri
örnek sözlü gümrük beyanıdır.
Başka Tasarruf Yoluyla Gümrük Beyanı
Gümrük idaresine yazılı, bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla veya sözlü olarak beyan edilmeyen, ihracat vergisine tabi olmayan ve ticari nitelikte olmayan yolcu beraberi eşyanın iki hat sisteminin çalıştığı gümrük idarelerinde yeşil veya “beyana tabi eşyam yoktur” hattından geçirilmesi, hat sisteminin çalışmadığı bir gümrük idaresinden ise beyan yapılmaksızın geçirilmesidir.
Yazılı Beyan Yoluyla Gümrük Beyanı
Yazılı beyan gümrük beyannamesi ile yetkili gümrük idaresine yapılmaktadır.
Beyanın bilgisayar veri işleme tekniği ile yapılması esastır. Bunun için BİLGE (Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri) yazılımı kullanılmaktadır.
Bu belgeler ile beyanname kullanılmaksızın yapılacak beyanlara ilişkin ayrıca düzenleme yapılmaktadır.
Bununla beraber, beyanname yerine geçen belgeler şunlardır:
- Elçilik Mektubu
- Kurye Mektubu
- TIR Karnesi
- ATA Karnesi
- Kumanya Listesi
- Özel fatura
- Form 302
- Declaration En Douane
- CPD Karnesi
- Sözlü Beyan Formu
- Yolcu Beraberi Numune, Sergi ve Fuar Eşyası Beyan Formu.
Beyanname Aranılmayacak Haller
Elektronik ortamda olanlar da dahil, mektuplar, kartpostallar ve basılmış metinler ile yolcunun kişisel bagajı kapsamındaki eşya için gümrük beyannamesi aranmamaktadır.
Beyannameye Eklenmesi Gereken Belgeler
- İhracatçı Birliği Onayı: Her ihracat beyannamesinin tescilinden önce Birlik Kayıt Numarası ve Birlik Onay Kodu (kripto) beyannameye kaydedilmek zorundadır. Ayrıca, Birlik Onay Kodu bulunmayan gümrük beyannameleri onaylanmamaktadır. www.ebirlik.org
- İhracatta Birlik Onay Kodu aranmayan durumlar:
- Bedelsiz ihracat
- Yurtdışı fuar ve sergilere yapılacak ihracat
- Ticari kiralama yoluyla yapılacak ihracat
- Transit ticaret kapsamında yapılacak ihracat
- Geçici ihracat
- Mahrece iade
- Deniz ve hava taşıtlarına yapılan ihrakiye teslimatları
- Ayni sermaye ihracı
- ETGB kapsamı posta ve hızlı kargo firmaları aracılığıyla yapılan ihracat
GTİP kodları ile açıklamaları ilgili mevzuat çerçevesinde belirlenerek Bakanlığın kurumsal internet sayfasında duyurulan tüm belgelerin gümrük beyannamesine eklenmesi zorunludur. Bu belgeler dışında gümrük beyannamesine herhangi bir belge eklenmemelidir. İhracata ilişkin gümrük beyannamesi eklerinin veri işleme tekniği yoluyla verilmesi esastır.
