Giriş
Türkiye’nin ihracat ajansı BAZ Girişim olarak bu yazımızda, dış ticaretin ABC’si mahiyetindeki GTİP kodları konusunu ele alacağız. Bu yazıda ana başlıklar aşağıdaki gibi olacak.
- GTİP Nedir ve Neden Önemlidir?
- GTİP Kodlarının Yapısı
- GTİP Kodları Kullanımı
- GTİP Kodlarını Nasıl Buluruz?
- GTİP Kodlarının Dış Ticaretteki Rolü
- GTIP Kodlarına İlişkin Sık Yapılan Hatalar ve Bunlardan Kaçınma Yolları
1. GTIP Nedir ve Neden Önemlidir?
Bu kodlar, küresel ticarette kullanılan ve uluslararası mal ticaretini düzenlemek için geliştirilmiş bir sınıflandırma sistemidir. GTIP (Globally Harmonized System of Product Classification), mal ve hizmetlerin tanımlanması ve sınıflandırılması için kullanılan bir standarttır. Bu kodlar, ülkeler arasındaki ticarette kullanılan ürünlerin doğru bir şekilde sınıflandırılmasına yardımcı olmakta ve gümrük işlemlerinin düzenlenmesine katkıda bulunumaktadır.
2. GTIP Kodlarının Yapısı
GTIP kodları, 12 haneli sayılardan oluşur. Bu sayılar, ürünlerin sınıflandırılmasını sağlar. Her hane, belirli bir bilgi düzeyini temsil eder. İlk iki hane “bölüm” olarak adlandırılır ve genel bir ürün kategorisini temsil eder. Sonraki iki hane “grup” olarak adlandırılır ve bu gruplar, ürünlerin biraz daha spesifik özelliklerini tanımlar. Son iki hane ise “alt grup” olarak adlandırılır ve daha ayrıntılı bir sınıflandırma sağlar. 6 haneli sınıflandırmaya kadar tüm dünyada aynıdır. 8 haneli ve diğerlerinde ise devletler istediği şekilde sınıflandırma yapabilirler. Bu şekilde GTIP kodları, ürünlerin doğru bir şekilde tanımlanmasını ve sınıflandırılmasını sağlar.
Ticaret Bakanlığı Tarife Arama Motoru aracılığıyla tarifenizi öğrenebilirsiniz. https://uygulama.gtb.gov.tr/Tara
3. GTIP Kodları Kullanımı
GTIP kodları, ticari faturalar, gümrük beyannameleri ve diğer ticari belgelerde kullanılmaktadır. İhracat yapan bir şirket, ihraç edilen ürünlerin doğru GTIP kodlarını belirlemek zorundadır. GTIP kodu, ürünün sınıflandırılmasına yardımcı olur ve ihracatçının veya ithalatçının uluslararası ticaret kurallarına uygun olarak ürünü beyan etmesini sağlar. Gümrük beyannamesi gibi belgelerde, GTIP kodu ile birlikte ürünün miktarı, değeri, ağırlığı ve diğer bilgiler de yer alır.
4. GTIP Kodlarını Nasıl Bulur ve Doğru Kullanırız?
Doğru GTIP kodunu belirlemek için öncelikle ürünün özelliklerini ve niteliklerini anlamak önemlidir. GTIP kodlarının tam listeleri, birçok ülkenin gümrük idaresinin web sitelerinde bulunmaktadır. Ayrıca bazı ticaret odaları, ürün sınıflandırma konusunda yardımcı olabi bilgiler sunarlar. GTIP kodlarını doğru kullanmak için, ürünün en uygun kategoriye ve alt kategoriye nasıl sınıflandırılması gerektiğini belirlemek önemlidir. Eğer bir ürünün sınıflandırılması konusunda belirsizlik varsa, gümrük yetkilileri veya uzman bir danışman ile iletişime geçmek faydalı olacaktır
Mevzuat.net ve https://evrim.com/ yapılar dış ticaret alanında başta gümrük müşavirleri olmak üzere birçok kurumun veya kişinin üye olduğu yapılardır. Bu yapılar vasıtasıyla gümrükle ilgili düzenlemeler doğrudan GTİP’e aktarılır ve bu sayede son güncellemelerden anında haberdar olunur.
5. GTIP Kodlarının İthalat ve İhracatta Rolü
GTIP kodları, hem ithalat hem de ihracat süreçlerinde önemli bir rol oynar. İhracat yapan bir şirket, ürünlerini doğru bir şekilde GTIP kodlarıyla sınıflandırmak zorundadır. Bu, ihracatçının ürünlerini doğru beyan etmesini ve uluslararası ticaret kurallarına uygun bir şekilde işlem yapmasını sağlar. Ayrıca ithalatçılar ise, ithal ettikleri ürünlerin doğru sınıflandırıldığından emin olmalıdır. GTIP kodları, gümrük işlemlerinin doğru bir şekilde yürütülmesini sağlar ve yanlış sınıflandırma veya beyanlardan kaynaklanan sorunların önüne geçer. Ayrıca GTIP kodları, ticaret istatistiklerinin toplanması ve analiz edilmesi için de kullanılmaktadır.
6. GTIP Kodlarına İlişkin Sık Yapılan Hatalar ve Bunlardan Kaçınma Yolları
GTIP kodlarının belirlenmesi sürecinde bazı yaygın hatalar vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Yanlış ürün sınıflandırması: Ürünün doğru kategoride sınıflandırılmaması
- Detay eksikliği: Ürünün tam olarak tanımlanmaması veya önemli detayların gözden kaçırılması.
- Yanlış kod kullanımı: Yanlış bir GTIP kodunun kullanılması veya güncellemelerin göz ardı edilmesi.
Bu hatalardan kaçınmak için, ürünlerin özelliklerini ve niteliklerini dikkatlice incelemek önemlidir. Gümrük yetkililerinden veya uzman danışmanlardan destek almak da hataları en aza indirmek için faydalı olabilir.
Gümrüklerde hatalı GTİP gibi nedenlerle ağır cezalarla karşılaşabilirsiniz. Daha önce sırf bundan dolayı şirketini kapatanlarla karşılaştım. GTİP kodları belirlenirken Gümrük Müşavirleri ile çalışmakta fayda var. Gümrük Müşavirleri sizlerle birlikte müteselsil sorumludur.
7. Sonuç
GTIP kodlarının geleceği, ticaretin hızlı değişen dinamiklerine adapte olacak şekilde gelişecektir. Daha spesifik, doğru ve otomatik sınıflandırma sistemleriyle birlikte, uluslararası ticaretin daha verimli ve güvenilir hale gelmesi hedeflenmektedir.
Siz de ihracat süreçlerinizi daha etkili hale getirmek istiyorsanız İhracat Mentorunuz BAZ Girişim’den destek alarak en verimli şekilde uluslararası pazarlara açılabilirsiniz.
Ücretsiz 30 dakikalık ihracat check-up hizmetimiz için randevu alabilirsiniz.
